Hầu hết các loại xe điện, hoặc xe lai điện (hybrid) hiện nay dùng pin lithium-ion. Đây là loại pin được sử dụng trong hầu hết các thiết bị điện tử tiêu dùng, như điện thoại di động, laptop. Ưu điểm của loại pin này là tỷ lệ công suất trên trọng lượng cao, hiệu suất năng lượng cao, tốc độ tự xả thấp.
Tuy nhiên, chủ xe nên lưu ý trong quá trình sạc cho xe điện dùng loại pin này để đảm bảo tuổi thọ pin được giữ mức cao nhất, như không sạc đầy quá nhiều lần, không để pin quá nóng, và không lạm dụng sạc nhanh.
Không nên để pin trong trạng thái sạc đầy (100%) hoặc gần cạn pin (dưới 20%) quá nhiều
Thông thường, pin lithium-ion trên xe điện cho hiệu suất hoạt động hiệu quả nhất trong khoảng dung lượng từ 30%-80%. Khác với pin axit chì, pin lithium-ion không cần và không nên được sạc đầy, lý do vì khi pin đầy, điện áp của pin dâng cao, khiến các cell pin giảm tuổi thọ. Mặt khác, liên tục sử dụng xe trong trạng thái gần cạn (dưới 20%) sẽ khiến pin nhanh giảm tuổi thọ hơn.
Xe đang sạc tại trạm sạc Vinfast. Ảnh: Quỳnh Trần
Các chuyên gia cho rằng pin sẽ có tuổi thọ tốt nhất khi người dùng sạc đến ngưỡng 80%, và chỉ sạc đến mức 100% khi thực sự cần gia tăng quãng đường di chuyển. Ngoài ra, với các xe có hệ thống phanh tái tạo năng lượng, việc không sạc pin đầy sẽ giúp chừa "khoảng trống" để năng lượng tạo ra từ phanh có thể được sử dụng một cách hiệu quả hơn, thay vì sạc pin đầy, sau đó những năng lượng từ phanh bị lãng phí.
Không nên đỗ xe ngoài trời nắng khi sạc
Nhiệt độ cao khiến pin giảm tuổi thọ nhanh chóng. Tài xế nên tìm chỗ sạc có mái che trong những ngày nắng nóng, hoặc tốt nhất là trong tòa nhà, có che chắn, mát mẻ và thoáng khí.
Ngược lại, nhiệt độ quá thấp cũng khiến pin giảm tuổi thọ và kém bền. Theo EnergyTrend, quãng nhiệt độ hoạt động tối ưu cho pin lithium-ion trên xe điện là 15°C - 35°C. Ngoài ra, nếu không sử dụng xe trong thời gian dài, chủ xe nên đỗ ở nơi thoáng mát, và sạc pin khi dung lượng dần xuống dưới mức 50%, nhưng không nên sạc quá 80%.
Xe điện có thể đậu lâu hơn mà không cần phải nổ máy để sạc ắc-quy như xe động cơ đốt trong, có thể lên đến vài tháng, nhưng pin của xe vẫn bị giảm dung lượng theo thời gian, tốc độ giảm ở mỗi xe là khác nhau.
Không nên lạm dụng sạc nhanh
Điểm mạnh lớn nhất của sạc nhanh là tiện lợi, tiết kiệm thời gian cho chủ xe, nhưng đổi lại, cái giá phải trả là pin sẽ giảm tuổi thọ nhanh hơn so với sạc tốc độ chậm. Khi sạc nhanh, pin sinh nhiệt cao và đây là điều không tốt.
Phòng thí nghiệm quốc gia Idaho (INL) từng thí nghiệm trên hai mẫu Nissan Leaf, một xe sử dụng sạc thường (AC) và một xe sử dụng sạc nhanh (DC), sạc hai lần mỗi ngày. Sau 85.000 km chạy trên đường, pin xe sạc nhanh mất 27% dung lượng ban đầu, trong khi xe sử dụng sạc thường chỉ mất 23%.
Do đó, các chủ xe chỉ nên sử dụng sạc nhanh khi có việc gấp, cần sạc nhanh. Nếu không, hãy dùng sạc thông thường tại nhà.
Tân Phan (theo EnergyTrend)
