Ngày 6/6, chị Ngọc Minh xuất viện sau phẫu thuật cắt bỏ tử cung. Trước đó vào năm 2017, chị Minh đi khám phụ khoa ở bệnh viện tại TP.HCM. Khi thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung, chị phát hiện nhiễm virus HPV chủng 16, 18 nguy cơ cao, gây ung thư. Chị được bác sĩ soi và sinh thiết cổ tử cung, chẩn đoán tiền ung thư cổ tử cung độ 3 (CIN3) và khoét chóp cổ tử cung cùng lúc.

Sau phẫu thuật, bác sĩ yêu cầu người bệnh tái khám 3 tháng để đánh giá tình trạng bệnh, lên kế hoạch điều trị tiếp. Tuy nhiên, vì bận việc gia đình, người bệnh quên lịch tái khám sau khoét chóp. Đến năm 2020, thời điểm dịch Covid-19 phức tạp cũng là lúc chị tập trung chữa bệnh tiền đình, quên việc khám phụ khoa. Cuối năm 2022, chị Minh đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM kiểm tra sức khỏe tổng quát, phát hiện nhiễm virus HPV 18.

Bệnh nhân được chỉ định soi cổ tử cung và sinh thiết lại, phát hiện ung thư cổ tử cung tại chỗ, tiếp tục phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung lần hai. Kết quả giải phẫu xác định ung thư biểu mô gai cổ tử cung tại chỗ. Vì đã sinh đủ con, người bệnh được phẫu thuật cắt tử cung toàn phần và chừa lại hai buồng trứng nhằm hạn chế ung thư tái phát.

Sau khi trở về nhà, chị Minh quyết định đưa hai con gái 9 và 12 tuổi đi tiêm phòng vaccine HPV ngừa ung thư cổ tử cung tại VNVC. “Tôi đã mắc bệnh, không thể chủ quan sức khỏe các con”, chị nói.

Chị Minh được phẫu thuật nội soi cắt tử cung điều trị ung thư.

Theo BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM - nghiên cứu chỉ ra quá trình phụ nữ nhiễm virus HPV diễn tiến ung thư có thể mất từ 10 đến 20 năm. Tuy nhiên, trường hợp cá biệt chỉ cần nhiễm HPV 3-5 năm, thậm chí 1-2 năm, đã phát triển thành ung thư.

Theo nghiên cứu của Cancer Treatment Centers of America, ung thư cổ tử cung có thể tái phát sau vài tháng hoặc vài năm sau khi điều trị. Thống kê của tổ chức này cho thấy gần 35% trường hợp tái phát ung thư cổ tử cung hoặc mắc bệnh dai dẳng. Hầu hết ca tái phát xảy ra trong vòng hai năm sau khi điều trị.

Hiện nay, virus HPV chưa có thuốc điều trị, trong khi 99% trường hợp ung thư cổ tử cung do nhiễm virus này. Các phương pháp điều trị nhằm giảm triệu chứng, kìm hãm quá trình phát triển của virus, không thể loại bỏ triệt để. Do đó, khi virus HPV xâm nhập, cơ thể tự sinh ra miễn dịch để chống đỡ. Miễn dịch đủ khoẻ mới có thể tiêu diệt hoàn toàn virus. Ngược lại, virus vẫn có thể lẩn tránh hệ miễn dịch trong cơ thể khi tăng sinh quá mức, gặp điều kiện thuận lợi sẽ bùng trở lại. Qua thời gian, virus gây tổn thương tế bào và tạo thành sang thương tiền ung thư và ung thư.

Ngoài ra, nhiều loại u khác trong cơ thể có thể tái phát do vùng nhỏ tế bào gây bệnh sót lại sau phẫu thuật. Với trường hợp chị Minh, bác sĩ Mỹ Nhi nhận định không loại trừ khả năng dù khoét chóp vẫn còn sót sang thương tiền ung thư độ 3. Theo thời gian, chúng nhân lên, phát triển thành ung thư. Tùy loại ung thư và đề kháng, việc tái phát diễn ra tại chỗ, lân cận hoặc tái phát xa.

Bé gái được tiêm vaccine phòng ung thư cổ tử cung.

Từ trường hợp bệnh nhân Minh, bác sĩ Mỹ Nhi khuyến cáo việc khám và tầm soát ung thư phụ khoa định kỳ rất quan trọng. Bệnh phụ khoa ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ. Như trường hợp chị Minh nhiễm virus HPV chủng 16, 18 tiến triển thành tiền ung thư cổ tử cung và ung thư khi không theo dõi sau điều trị.

Tuy nhiên, bác sĩ Mỹ Nhi cho biết rất ít phụ nữ chủ động khám phụ khoa định kỳ. Thông thường, người bệnh chỉ đi khám khi cơ thể có vấn đề như đau bụng, viêm nhiễm, đau ngứa vùng kín, ra huyết âm đạo bất thường hoặc khi cần thực hiện biện pháp kế hoạch hóa gia đình, chữa vô sinh…

Theo số liệu từ GLOBOCAN, năm 2020, ung thư cổ tử cung cướp đi sinh mạng khoảng 340.000 phụ nữ trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, số ca mắc mới khoảng 4.000 trường hợp, gần 2.200 trường hợp tử vong. Để phòng ngừa, bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên duy trì lối sống lành mạnh, chung thủy bạn tình, tiêm ngừa vaccine phòng HPV (9-26 tuổi), khám phụ khoa định kỳ 6-12 tháng/lần.

Bác sĩ khuyến cáo phụ huynh nên tiêm vaccine phòng ung thư cổ tử cung cho bé gái càng sớm càng tốt, từ sinh nhật 9 tuổi trở lên, để trẻ có “hàng rào” miễn dịch phòng virus HPV. Đây là tác nhân gây nhiều bệnh ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ/âm đạo…