Con tôi đến lịch tiêm mũi ba vaccine 5 trong 1 miễn phí ở trạm y tế nhưng hết vaccine. Thưa bác sĩ, tôi có thể cho con tiêm vaccine 6 trong 1 dịch vụ thay thế được không và hiệu quả phòng bệnh như thế nào?

Độc giả Ngọc An, Đồng Nai

BS.CKI Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC

Sau khi chào đời, kháng thể truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai giảm dần theo thời gian. Do đó, trẻ cần được tiêm, uống vaccine đúng lịch, đủ mũi để xây dựng “hàng rào” miễn dịch trước tác nhân gây bệnh.

Việt Nam đang sử dụng vaccine theo hai hình thức: Dịch vụ và miễn phí (thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng). Vaccine thuộc tiêm chủng mở rộng gồm 12 loại cơ bản, miễn phí tại cơ sở y tế địa phương và phụ thuộc quy trình đấu thầu, phân bổ của ngành y tế. Do đó, không tránh khỏi một số thời điểm tạm hết/không đủ vaccine phục vụ nhu cầu tiêm chủng của người dân.

Vaccine dịch vụ được cung ứng theo cơ chế thị trường, tùy từng đơn vị. Hiện nay, do một số nguyên nhân chủ quan và khách quan, việc khan hiếm vaccine xảy ra ở cả đơn vị y tế ngoài tiêm chủng mở rộng.

Như chia sẻ, con bạn tiêm vaccine 5 trong 1 trong tiêm chủng mở rộng, tuy nhiên đến lịch tiêm mũi 3 thì hết vaccine. Nếu trễ lịch tiêm, trẻ có nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn gây 5 bệnh gồm: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi - viêm màng não do vi khuẩn Hib. Điều này dẫn đến biến chứng nguy hiểm, đe dọa sức khỏe. Theo nguyên tắc, việc tiêm/uống vaccine cần đảm bảo đúng lịch để phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ. Nếu chủng ngừa vaccine trễ so với lịch, trẻ có thể mắc bệnh do vaccine chưa tạo đủ kháng thể.

Trong trường hợp tiêm trễ lịch vaccine 5 trong 1 vì nguyên nhân bất đắc dĩ, mẹ có thể cho bé tiêm mũi tiếp theo càng sớm càng tốt và lưu ý tiêm đủ số mũi quy định, không cần thiết tiêm lại từ đầu.

Nếu địa phương sinh sống khan hiếm vaccine 5 trong 1, bạn có thể đưa trẻ đến trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được khám sàng lọc sức khỏe miễn phí, tư vấn vaccine thay thế như 6 trong 1.

Trẻ tiêm vaccine 6 trong 1 không cần tiêm/uống vaccine bại liệt hoặc viêm gan B, tùy loại vaccine 5 trong 1. Vaccine 6 trong 1 có hiệu quả bảo vệ cao, thành phần ho gà vô bào giúp trẻ ít sốt sau tiêm.

Phụ huynh cần đưa trẻ đi tiêm bổ sung các mũi vaccine còn thiếu.

Hiện nay, hệ thống tiêm chủng VNVC có đầy đủ vaccine, đặc biệt là các loại thường xuyên khan hiếm như 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ), Hexaxim (Pháp) phòng bệnh trong một mũi tiêm; MMR II (Mỹ), Priorix (Bỉ) phòng bệnh sởi - quai bị - rubella trong một mũi tiêm; BCG phòng bệnh lao; Tetraxim (Pháp) phòng 4 bệnh bạch gà - ho gà - uốn ván, tăng hiệu quả phòng đa bệnh cho trẻ.

Ngoài 12 loại vaccine phòng bệnh trong tiêm chủng mở rộng, nhiều loại vaccine quan trọng cần tiêm để bảo vệ trẻ như vaccine cúm mùa, phế cầu khuẩn, thủy đậu, viêm màng não do não mô cầu BC, ACYW-135...