Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết nếu uống với một liều lượng nhỏ thì rượu bia có tác dụng kích thích khai vị, mang lại cảm giác thư giãn và trạng thái hưng phấn. Tuy nhiên, uống quá liều, rượu bia có hại hơn là có lợi.

Khi rượu tới miệng, nồng độ cồn cao là chất kích ứng niêm mạc trong khoang miệng làm tăng nguy cơ ung thư miệng và họng.

Các phân tử rượu nhỏ bé ngấm qua niêm mạc dạ dày. Nếu dạ dày trống rỗng (uống khi đói), rượu đi thẳng vào máu. Khi dạ dày có thức ăn, đặc biệt là thức ăn có protein, thì tỷ lệ hấp thụ rượu bị chậm lại nhưng không dừng lại. Thường xuyên uống rươu khi đói có thể gây viêm loét, chảy máu dạ dày. Có 20% lượng rượu được hấp thu vào máu qua dạ dày và 80% rượu còn lại được hấp thụ vào máu từ ruột non.

Khi vào máu, rượu được vận chuyển đi khắp cơ thể, làm giãn mạch máu, đưa một lưu lượng máu lớn hơn lên bề mặt da (đỏ mặt, chân tay), cảm giác nóng, hạ huyết áp.

Khi đến não, rượu tác động đến hệ thần kinh, khả năng kiểm soát hành vi và chức năng của cơ thể, sự tác động đó phụ thuộc vào mức độ tăng của nồng độ cồn trong máu mà đưa đến các trạng thái khác nhau: hung phấn, kích động, mất kiểm soát hành vi. Đồng thời, rượu còn là một chất ức chế làm chậm hoạt động của não và làm suy yếu khả năng đi lại, giao tiếp và suy nghĩ.

Khoảng 5-10% rượu được bài tiết qua phổi, thận và da; còn lại 90-95% được chuyển đến gan để "xử lý". Ở gan, rượu được oxy hóa thành nước và carbon dioxide, nhưng gan chỉ có thể oxy hóa khoảng 2 đơn vị rượu mỗi ngày.

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo nam giới chỉ nên uống dưới 2 đơn vị cồn một ngày còn nữ dưới một đơn vị, không nên uống rượu lúc đói, tránh uống với đồ uống có ga, caffeine. Một đơn vị rượu chứa 10 g cồn tương đương 3/4 lon bia dung tích 330 ml, hoặc 135 ml rượu vang; 30ml rượu whisky.

Theo bác sĩ Tiến, bia, rượu vang, rượu mạnh chứa cồn ethanol ở những nồng độ khác nhau. Bia chứa khoảng 5% cồn, rượu vang khoảng 9-16% cồn và rượu mạnh có thể lên 40-45% cồn. Cồn trong rượu bia cũng có tác dụng sinh năng lượng nhưng là năng lượng rỗng không có giá trị dinh dưỡng. Bia cũng chứa một số vitamin và khoáng chất như vitamin B2, B6, selen, magiê nhưng hàm lượng thấp so với các thức ăn khác.

Uống nhiều rượu bia và uống thường xuyên sẽ gây ngộ độc cấp, ngộ độc mạn tính như xơ gan, suy nhược thần kinh, run tay, trí nhớ giảm, tăng viêm loét dạ dày - ruột, tăng huyết áp, xơ mỡ động mạch, đột quỵ do tổn thương mạch vành và mạch máu não. Phụ nữ có thai uống rượu bia dễ sảy thai, thai kém phát triển, thai chết lưu. Người nghiện rượu còn mắc các bệnh nhiễm khuẩn do sức đề kháng yếu.

Về mặt xã hội, rượu bia là nguyên nhân của nhiều tai nạn giao thông, mất trật tự xã hội, ảnh hưởng không tốt tới hạnh phúc gia đình, giảm năng suất lao động.

Các chuyên gia khuyên uống rượu bia đúng cách là uống từ từ, chậm rãi. Nếu uống rượu mạnh, nên làm loãng nồng độ nhằm giảm kích ứng niêm mạc miêng và dạ dày, đồng thời giúp gan có thời gian kịp oxy hóa rượu nhằm giảm nguy cơ say và ngộ độc.

Không nên uống rượu lúc đói. Trước khi uống rượu nên uống nước lọc, nước quả, nước súp, nước canh, ăn rau xanh để giảm nồng độ cồn của rượu. Nên ăn thức ăn giàu protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu.

Không nên uống rượu với đồ uống có ga (nước giải khát có ga). Rượu lẫn bia sẽ làm quá trình hấp thu cồn vào máu nhanh hơn.

Người đang sử dụng thuốc aspirin thì nên tránh uống rượu, cũng không nên uống rượu chung với aspirin. Uống rượu có thể gây đau đầu, nên một số người uống aspirin trước khi uống rượu để tăng "tửu lượng".

"Đây là điều hết sức nguy hiểm vì aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu dẫn đến nồng độ cồn trong máu tăng nhanh", bác sĩ Tiến giải thích. Khoảng cách thời gian uống rượu, bia và dùng aspirin là một ngày. Nếu phải dùng aspirin và uống rượu trong một ngày thì nên cách xa bằng cách uống aspirin vào buổi sáng và uống rượu vào tối hoặc ngược lại.

Không nên uống rượu với caffeine, vì rượu là một chất ức chế, còn caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim. "Quan niệm uống caffeine để 'tỉnh táo' sau khi uống rượu là một sai lầm", bác sĩ Tiến nói.

Lê Nga