Đề xuất này vừa được Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trước đó, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định Quỹ phát triển đất có chức năng, nhiệm vụ tiếp nhận và ứng vốn cho việc bồi thường, giải phóng mặt bằng và tạo quỹ đất. Quỹ này sẽ ứng vốn cho Tổ chức phát triển quỹ đất để thực hiện nhiệm vụ tương tự.

Nguồn thu tài chính của quỹ được tiếp nhận từ 3 nguồn: phân bổ từ ngân sách Nhà nước; huy động các nguồn khác theo quy định; phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, thuê đất hàng năm của địa phương.

Tuy nhiên, HoREA cho biết nguồn cấp vốn từ ngân sách Nhà nước phải "cân đo đong đếm" do quốc gia còn nhiều việc phải chi. Với nguồn thu từ tiền sử dụng đất, thuê đất hàng năm của địa phương hiện khiêm tốn, ngay cả TP HCM là đô thị lớn cũng không đáng kể.

Cụ thể, nguồn thu từ tiền sử dụng đất, thuê đất năm 2021 của TP HCM chỉ có 11.229 tỷ đồng, nếu trích 10% cũng chỉ được 1.122 tỷ đồng, không đáp ứng được yêu cầu về vốn để thực hiện nhiệm vụ của Quỹ phát triển đất và Tổ chức phát triển quỹ đất.

Trong bối cảnh này, hiệp hội đề nghị bổ sung thêm nguồn tài chính từ lợi nhuận xổ số kiến thiết và trích một tỷ lệ hợp lý nguồn thu từ hoạt động đấu giá bên cạnh các nguồn thu được đề cập trong dự thảo, nhằm giúp Quỹ phát triển đất có vốn dồi dào, hoạt động hiệu quả.

Đề xuất của HoREA dựa trên cơ sở các công ty xổ số kiến thiết có lợi nhuận khủng hàng năm và đây là nguồn lực có thể cân nhắc để hỗ trợ phát triển kinh tế của địa phương.

HoREA cũng đề nghị sửa đổi, bổ sung cơ cấu, tổ chức, chức năng nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất.

Nói với VnExpress, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA đánh giá chính sách tài chính về đất đai có nhiều nội dung, trong đó việc bổ sung nguồn tài chính khác cho Quỹ phát triển đất có vai trò quan trọng. Đây là đơn vị sự nghiệp công hoặc doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích của Nhà nước, muốn hoạt động hiệu quả phải có nguồn vốn tài chính ban đầu đủ lớn.

Bên cạnh đó, ông Châu cho rằng cần xây dựng được cơ cấu, tổ chức, chức năng nhiệm vụ và cơ chế hoạt động kèm theo cơ chế kiểm soát chặt chẽ để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhũng nhiễu.

Chủ tịch HoREA nhận định dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này đưa khái niệm Nhà nước đầu tư phát triển quỹ đất vào, cho thấy nhà quản lý, điều hành đang đổi mới tư duy kinh tế về đất đai, là tín hiệu tích cực.

Về nhiệm vụ chi của Quỹ phát triển đất, ông Châu cho rằng Nhà nước sẽ thu lại được từ hiệu quả kinh tế. Cụ thể, với dự án đầu tư công, Nhà nước có thể thu ngân sách, sau khi các dự án này đưa vào khai thác sử dụng.

Một số khoản chi tài chính có thể được thu hồi, hoàn trả lại cho quỹ. Hoặc chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng để phát triển quỹ đất đáp ứng nhu cầu sử dụng đất của các dự án đầu tư, sau đó thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất. Thông qua đó, sẽ có nguồn tài chính để hoàn trả lại chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng cho quỹ, đồng thời còn tạo thêm nguồn tài chính từ chênh lệch địa tô.

Trung Tín